Ralli Arabalarının Özellikleri Neler?

Ralli, farklı kuralları ile birçok motor sporu arasından öne çıkıyor. Ralli yarışı hem özel parkurlarda hem de kara yollarında yapılabiliyor. Yarışlardaki ralli arabaları da özellikleri itibarıyla diğer araçlardan ayrılıyor. Uluslararası organizasyon ise WRC (World Rally Championship) adıyla düzenleniyor. “Ralli ve WRC nedir?”, “Ralliye katılacak araçlar hangi özellikleri taşımalıdır?” gibi sorulara sizin için cevap verdik.

Ralli Nedir?

Araba yarışı sevenlerin takip edebileceği birçok organizasyon mevcut. En popülerleri arasında F1 ve WRC yani ralli bulunuyor. Formula 1’de pilotlar özel olarak üretilen araçlarla, yine özel olarak hazırlanmış parkurlarda yarışıyor. Rallide ise heyecanı artırabilecek daha fazla unsur yer alıyor. Peki, ralli ne demek?

Ralli ya da “rally”, kısaca belirlenen parkurun diğer pilotlardan daha hızlı tamamlanmasına dayanan bir araba yarışı olarak tanımlanıyor. Bu sporda araçları yan yana görmek çoğu zaman mümkün olmuyor. Çünkü pilotların fiziksel olarak birbirlerini geçme gibi bir mecburiyeti yok. 

Rallide Şampiyon Nasıl Belirlenir?

Rallide puanlar, araçların başlangıç noktasından bitişe ne kadar sürede ulaştığı hesaplanarak veriliyor. Ayrıca tüm pilotlar aynı anda start almıyor. Araçlar, 1 ya da 2 dakika arayla yarışa başlıyor. Bu nedenle yarışı fiziksel olarak bitiş çizgisine ilk ulaşan değil de etabı en hızlı tamamlayan kazanıyor. 

Rallide Özel Etap Nedir?

Ralli yarışlarının etapları ve buna bağlı kurallar, yarışmanın heyecanını artıran detaylar arasında yer alıyor. Parkur, özel ve normal etap şeklinde iki kısımdan oluşuyor. Özel etap, ralli pilotlarının yüksek hızda yarıştığı ana bölüm olarak kabul ediliyor. Pilotlar, yarışmanın asıl bölümü olan özel etabı en hızlı şekilde geçmeye çalışıyor. En iyi zamanı elde etmesi gereken pilotlar, bu etapta mümkün olduğunca yüksek hız yapıyor. 

Rallide Normal Etap Nedir?

Özel bölümde pilotların yüksek hız yapmasının sebeplerinden biri de normal etap kısmı. Özel etaplar, normal kısımlarla birbirine bağlanıyor. Bu normal kısımlar ise genellikle trafiğe ve halka açık yollardan oluşuyor. Ralli pilotları ise yarışma şartları gereği bu bölümde trafik kurallarına uymak zorunda kalıyor. Dolayısıyla hızlı gitmeleri mümkün olmuyor. 

Recce ve Shakedown Sürüşleri

Her yarış öncesinde sürücülere birkaç günlük zaman veriliyor. Bu zamanda pilotlar, yarışacakları rotalarda co-pilotlarıyla birlikte keşif (recce) ve deneme (shakedown) sürüşü yapıyor. Hem bu sürüşlerde hem de asıl yarışlarda, bazı belirli özellikleri taşıma şartı bulunan ralli araçlarının kullanılması gerekiyor. Ayrıca keşif sürüşünde hız sınırı da bulunuyor.

Ralli Arabalarının Özellikleri Neler?

Ralli otomobilleri, standart araçların otomobil üreticileri tarafından homologe edilmesiyle yarışa hazırlanıyor. Seri üretimi yapılan bir aracın, Uluslararası Otomobil Federasyonu (FIA) ile ülkeler ve ilgili organizasyonlar tarafından belirlenen kurallar dâhilinde yarış arabasına çevrilmesi işlemine homologasyon adı veriliyor. Bu işlem çeşitli güçlendirme ve modifiye süreçlerini kapsıyor. 

Yarış arabalarında öncelikle güvenlik detaylarına bakılıyor. Güvenliğin üst düzeyde tutulduğu bu araçlarda özel koltuklar, emniyet kemerleri ve arabayı saran güvenlik barları bulunuyor. Yol tutuşu için de lastiklere özen gösterilmesi gerekiyor. 

Ralli yarışlarına katılabilecek araçlarda beygir gücüne de çok dikkat ediliyor. Peki, ralli arabaları kaç beygir?

Ralli Arabaları Kaç Beygir?

Türkçede beygir gücü olarak tanımlanan HP (Horse Power), araçların genel gücünü önemli ölçüde etkiliyor. Bu nedenle yarış arabalarında da bu detaya dikkat etmek önem arz ediyor. Yarışlarda adil rekabet sağlamak amacıyla bu konuda otomobil üreticilerine bir üst sınır koyuluyor. WRC için bu üst sınır 380 HP olarak kabul ediliyor. Yani hiçbir ralli aracı 380 HP’den daha fazla beygir gücüne sahip olamıyor. 

WRC’deki Ralli Arabalarının Özellikleri

Ralli arabası özellikleri, zamana ve organizasyonu göre değişkenlik gösterebiliyor. Bu konuda otorite WRC olduğu için genellikle bu organizasyonun kuralları benimseniyor. 

Bağımsız organizasyonlarda daha esnek kurallar dâhilinde yarışmak mümkün olabiliyor. Fakat 2022 yılından itibaren Rally1 grubundaki bir ralli aracının taşıması gereken özellikler, WRC tarafından şu şekilde sıralanıyor:

1. 4 silindirli, maksimum 36 mm hava girişli, yakıt enjeksiyonlu, 1.6 litre, turboşarjlı motor

2. 6 vitesli sıralı şanzıman

3. 200 km/s maksimum hız

4. Maksimum 4 saniye 0’dan 100 km/s hıza çıkma süresi

5. Maksimum 380 HP güç

6. Sürekli dört çeker

7. Mekanik ön, arka ve orta diferansiyel

8. Asfalt için 370 mm, çakıl için ise 300 mm çapında frenler

9. Asfalt için 8x18 inç, çakıl için ise 7x15 inç jantlar

10. Standart yol modeli ile aynı özelliklere sahip silindir bloğu ve kafası

11. Pistonlar, silindir girişleri, valfler, biyel kolu, kam ve krank mili ile sınırlı modifikasyon

12. Minimum 1190 kg (pilot ve co-pilot ile 1350 kg) ağırlık

En İyi Ralli Arabaları Hangileri?

Ralli arabası olarak kullanılan otomobil modellerini aslında yollarda da görmek mümkün. Öyle ki bir dönem Honda Civic, Hyundai Accent, Renault 12, Citroen C4, Skoda Fabia, Peugeot 205 ve Fiat 124 gibi popüler modeller de yarış arabası olarak kullanılıyordu. 

En iyi ralli arabalarının hangileri olduğu, her dönem tartışma konusu olabiliyor. Fakat bazı modeller, birden çok kez şampiyonluğa ulaştığı için öne çıkıyor. Aşağıdaki modeller, en çok şampiyonluk yaşayanlar arasında yer alıyor:

• Volkswagen Polo 

• Subaru Impreza

• Audi Quattro

• Lancia Delta HF

• Toyota Celica ST185

En yeni WRC araçları incelendiğinde ise birkaç markanın ön plana çıktığı görülüyor. Ağustos 2022’de yapılan Ypres Rally Belgium’da ilk 5 sırayı i20 N Rally1 ve GR Yaris Rally1 araçlar elde etti. Söz konusu yarıştaki arabalardan bazıları ise şöyle:

• Hyundai i20 N Rally1

• Toyota GR Yaris Rally1

• Citroen C3

• Skoda Fabia Evo

• Volkswagen Polo GTI

• Ford Puma Rally1

• Alpine A110

WRC Nedir?

World Rally Championship (WRC) yani Dünya Ralli Şampiyonası, motor sporları ile ilgilenenlerin yakından takip ettiği organizasyonlar arasında yer alıyor. İlk olarak 1973 yılında Monte Carlo’da yapılan yarışla başlayan Dünya Ralli Şampiyonası, birçok farklı ülkede yapılıyor. WRC yarışlarının yapıldığı ülkeler şöyle:

1. Monako

2. İsveç

3. Hırvatistan

4. Portekiz

5. İtalya 

6. Kenya 

7. Estonya

8. Finlandiya

9. Belçika

10. Yunanistan 

11. Yeni Zelanda

12. İspanya

13. Japonya

Yarışların yapıldığı ülkeler dönemsel olarak değişebiliyor. Öyle ki bir dönem Türkiye de yarış takviminde yer alıyordu. WRC ülkemizde 2003 - 2006 arasında, ayrıca 2008, 2010, 2018, 2019 ve 2020 yıllarında yapıldı.