Yurt Dışından Engelliler İçin Araba Getirtme Rehberi

Engelliler, Türkiye’de otomobil alırken ÖTV muafiyetinden yararlanabiliyor. Yurt dışından getirttikleri otomobillerdeyse ÖTV’ye ek olarak başka muafiyetler de bulunuyor. Yurt dışından gelen ürünlerin tamamı, Gümrük Vergisi Kanununa tabii olsa da Gümrük Vergisi Kanununun 167. maddesine göre engelliler, istisnai bazı haklara sahip oluyor. Kısacası engellilerin kullanımlarına mahsus eşyalar, gümrük vergisinden muaf tutuluyor. 

Engellilerin gümrük vergisi ve ÖTV ödemeden yurt dışından engelli araç getirme süreçlerini sizin için başlıklar halinde ele aldık.

Yurt Dışından 2024'de Engelli Araç Nasıl Getirilir?

Türkiye Cumhuriyeti, engellilerin hayatını kolaylaştırabilmek için çeşitli alanlarda indirimler ve muafiyetler uyguluyor. Örneğin otobüs gibi toplu taşıma araçlarında ücretsiz olarak seyahat etmeleri veya internete indirimli olarak erişebilmeleri sağlanıyor. Aynı zamanda seyahatlerini özel araçları ile gerçekleştirmek isteyenler için ÖTV muafiyeti gibi özel düzenlemeler bulunuyor. 

Yurt dışından araç getirmek isteyen engelliler için de ayrıca özel düzenlemeler bulunuyor. Bu düzenlemelere göre 2024 yılında yurt dışından araç getirme işlemleri şöyle gerçekleşiyor: 

Engel Türü Ne Olmalı?

ÖTV muafiyetinden görme engelliler faydalanabiliyor. Ancak yurt dışından araç getirtme işleminde böyle bir durum söz konusu değil. Araç getirtecek kişinin ortopedik engelli olması gerekiyor. Ortopedik engelli olma tarihinin ise bir önemi bulunmuyor. Yani hareket kısıtına neden olan engel sonradan ortaya çıkabileceği gibi doğuştan da olabiliyor. Ortopedik engelli kategorizasyonu ise iskelet, kas ve/veya sinir sisteminde meydana gelen rahatsızlıklar nedeniyle engelli olan kişileri kapsıyor. 

Hangi Ortopedik Engelliler Araç Getirtebiliyor?

Ortopedik engelliler iki farklı şekilde değerlendiriliyor. Birincisi özel tertibat ile araç kullanabilenleri kapsıyor. Örneğin sağ üst ve alt ekstremite durumunda; sağ tarafta yer alan kol, pedal ve vites gibi aksam, özel tertibat ile sol tarafa taşınıyor. İkincisi olarak da engellinin, aracı kendisinin kullanmayacağı ama tertibat ile rahatça binip inebileceği araçlar kapsam dahilinde yer alıyor. 

Bu kapsamda yer alan engelliler, yurt dışından kolayca araç getirtebiliyor. Ancak engelli raporuyla yurt dışından araba getirmek 2024 yılında bazı şartlara tabi tutuluyor.

Engelli Araç Getirme Şartları (2024)

Engellilerin durumuna ve nerede yaşadıklarına göre araç getirme şartları değişiklik gösterebiliyor. Engellilerin araç getirme şartları kısaca şöyle: 

• Türkiye dışında ikamet eden ve ikametgahlarını Türkiye’ye taşıyacak engelliler, yurt dışından araç getirebiliyor.

• Türkiye’de halihazırda yaşayan engelliler ise Türkiye dışından gerçek veya tüzel kişiler tarafından kendilerine bağışlanan ya da bedel karşılığı satın alınan araçları getirtebiliyor. 

• Engelli kişi aracı kendisi kullanacaksa özel olarak üretilmiş ve engellinin kullanımına uygun motosiklet modelleri ile 1600 cc motor hacmini aşmayan otomobiller getirtilebiliyor. 

• Araç getirtecek engellinin; engelli sağlık kurulu raporu olması, ortopedik engelli olduğunun raporda açıkça yazması ve aracı kendisi kullanacaksa “Tertibatla araç kullanabilir.” ifadesinin raporda yazması gerekiyor. Burada genellikle kod numaralarından da yararlanılıyor. 

• Yurt dışında ikamet edip Türkiye’ye aracı ile beraber gelecek ve ikametini taşıyacak engelliler için rapor şartı ise biraz farklı. İkamet ettikleri ülkenin resmi bir hastanesinden rapor alınması ve raporun yeminli tercüman çevirisiyle Türkçe sunulması gerekiyor. Ticaret Bakanlığı, resmi hastane kısmını özellikle belirtiyor. Bu nedenle de mümkünse kamu hastanelerinin tercih edilmesi öneriliyor. 

• Aracı engelli bir sürücü kullanacaksa A veya B sınıfı gibi uygun ehliyete sahip olması gerekiyor. 

• Araca takılan özel tertibatın faturasının sunulması gerekiyor. 

• Nüfus cüzdanı örneğinin iletilmesi gerekiyor. 

• Engelli kişinin ikamet adresi Türkiye ise vukuatlı nüfus kayıt örneğinin sunulması gerekiyor. 

Engellilerin getiremeyecekleri araçlar ise şöyle sıralanıyor: 

• Özel tertibatı bulunmayan araçlar

• Engelli kişinin araca binip inmesine yardımcı olacak tertibata sahip olmayan araçlar

• Arazi araçları

Araçların mutlaka engel durumuna uygun olarak özel tertibatlı olması gerekiyor. Aksi takdirde araçların getirtilmesi sırasında muafiyetten yararlanılamıyor ve araç ithal ediliyormuş gibi ücret ödenmesi gerekiyor.Ancak şartlarla ilgili bir esneme bulunuyor. 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamında sol alt ekstremite sahibi gaziler için araçların tertibatlı olması şartı aranmıyor. 

Yurt Dışından Engelli Araç Getiren Firmalar

İthalat firmalarına verilen vekalet yoluyla araç getirtilebiliyor. Ancak engelliler bu işlem için belirli bir ücret ödemek zorunda. Ayrıca kendileri de yurt dışından araç getirebiliyorlar. Ancak böyle bir durumda aracın nakliye için gemi veya çekiciye yüklenmesi, gümrüğe geldiğinde işlemlerinin yapılması ve teslim alınması gerekiyor. Bu bürokratik süreçler iyi bilinmediğinde sorunlar yaşanılabiliyor. 

Kısacası yurt dışından engelli aracı getiren firmalar ile çalışılması öneriliyor. 

Yurt Dışı Engelli Araç Fiyatları Ne Kadar?

Yurt dışı engelli araç fiyatları, liste fiyatı olarak değerlendiriliyor. Yani araç alınmak istenen markanın liste fiyatlarına bakılması gerekiyor. Bazı ülkelerde Türkiye gibi engellilere yönelik indirimler bulunuyor. Bu indirimlerden yararlanarak yurt dışından araç getirtilebiliyor.

Yurt Dışından Gelen Engelli Araçlarında 2024 Yılında Muafiyet Ne Kadar? 

Yurt dışından getirtilen araçlar için gümrük vergisi, katma değer vergisi (KDV) ve özel tüketim vergisi (ÖTV) muafiyeti uygulanıyor. Ancak gümrüklenmiş değeri 1.591.200 TL’yi aşan araçlar için ÖTV istisnası uygulanmıyor. 

Engelliler İçin Yurt Dışından Araç Alımı

Yurt dışından engelli aracı getirecek engellilerin; nüfus cüzdanı örneği, vukuatlı nüfus cüzdanı örneği ve engelli sağlık kurulu raporu gibi resmi evrakı toplaması gerekiyor. Ardından yurt dışından engelli aracı getirmeden önce gümrük idarelerinden birine başvurulmalı. Başvuru kabul eden gümrük idareleri şöyle sıralanıyor: 

• Ankara Gar Gümrük Müdürlüğü

• Yeşilköy Gümrük Müdürlüğü

• İzmir Yolcu Salonu Gümrük Müdürlüğü

• Gebze Gümrük Müdürlüğü

• Malatya Gümrük Müdürlüğü

• Rize Gümrük Müdürlüğü

• Mersin Gümrük Müdürlüğü

Müracaat sonrasında aracın satın alım veya devir işlemlerine geçiliyor. Araç bir kurum veya kişi tarafından bağış ile devredilecekse ilk etapta bağışçının mülkiyet sahibi olduğuna dair belge şart. Daha sonra engelli vatandaşın mülkiyetine geçiş belgesinin eklenmesi gerekiyor. 

Satın alınan araçlarda ise nihai faturaya ek olarak özel tertibat için yapılan harcamanın faturalandırılması gerekiyor. İşlemler tamamlandığında ise araç Türkiye Gümrük Bölgesi’ne girebiliyor.