Start-Stop Sistemi Nedir? Ne İşe Yarar?
Otomotiv teknolojilerinin gelişimi tüm hızıyla sürüyor. Bu gelişmelerden biri de son yıllarda yaygınlaşmaya başlayan start-stop sistemi. Genellikle orta segment araçlarda opsiyonel olan ve üst sınıfta dahili donanımlar arasında yer alan bu teknoloji, gün geçtikçe bütün segmentlerde bir standart donanıma dönüşmeye aday. Peki; tam olarak start-stop nedir, nasıl çalışır ve ne işe yarar?
Start-Stop Sistemi Nedir? Nasıl Çalışır?
Trafikteki bekleme süresi boyunca motorun gereksiz yere çalışmasının önüne geçen start-stop sistemi; marş motoru, start-stop sistemi uyumlu motor kontrol ünitesi, akü şarjı ve sensör gibi parçalardan oluşur. Start-stop çalışma prensibi de bu parçaların arızasız olmasına ve aralarındaki uyuma bağlı.
Start-stop sistemi sayesinde yoğun trafikte ya da kırmızı ışıkta otomatik araçlar tamamen durduktan çok kısa süre sonra motor da durur. Stop ettiğinde aracın içindeki elektrik yüklerine enerji akışı sürer. Ayak fren pedalından çekildiğinde motor tekrar çalışır. Manuel araçlarda ise vites boşa alındığında motor kapanır. Ardından harekete hazır olunduğunda debriyaja tekrar dokunulmasıyla birlikte 1 saniye içerisinde motor tekrar çalışır.
Start-Stop Sistemi Ne İşe Yarar?
Trafikte gereksiz yere motorun çalışmasının önüne geçen start-stop sisteminin faydalarının başında yakıt tasarrufu gelir. Çünkü bekleme süresi boyunca motor çalışmayacağı için yakıt harcamasına da gerek kalmaz.
Özellikle şehir içi bölgeler için araç start-stop sisteminin %15’e kadar tasarruf sağladığı söylenebilir. Kırmızı ışıkta bekleme süresini ortalama 1 dakika kabul edersek ve günde 5 kere kırmızı ışıkta beklediğinizi varsayarsak gidiş-geliş toplam 10 kez ışıkta durur yani 10 dakika beklersiniz. Bu da hafta içi toplam 50 dakika anlamına gelir. Hafta sonları ve bazı akşamlar dışarı çıkarsanız ya da iş çıkış saatinde trafiğe yakalanırsanız bir haftada en az 100 dakikanızı trafikte beklemeye ayırdığınız anlamına gelir. Yani ayda minimum 400 dakika.
Günümüzde otomobiller beklemede yani rölantide çalışırken 0.3-2.5 lt arasında yakıt tüketir. Sizin aracınızın rölantide yakıt tüketimini 0.5 lt olarak kabul edersek ayda yaklaşık 3.5-4 litre yakıtı beklerken harcadığı anlamına gelir. Bu da yılda hemen hemen bir depo yakıta karşılık gelir. Yani start-stop sistemi sayesinde yılda bir depo yakıt tasarrufu sağlanabilir. Trafikte daha yoğun kalıyorsanız bu miktar daha da artacaktır. Bununla birlikte daha az yakıt tüketerek karbonmonoksit gazı salımını da azaltarak çevreye verilen zararı biraz daha dizginleyebilmek mümkün.
Start-Stop Nasıl Kullanılır?
Start-stop sistemini kullanmak için karmaşık işlemler yapmanıza gerek yok. Otomatik vitesli bir araç kullanıyorsanız aracınızı frene basarak durduğunuz takdirde sistem otomatik olarak devreye girer. Hareket edeceğinizde ayağınızı frenden çekmeniz, start fonksiyonunun yerine getirilmesi için yeterlidir. Bazı modellerde direksiyonu yarım tur çevirmek de aracın yeniden çalışmasını sağlayabilir.
Manuel vitesli bir araç kullanıyorsanız yapmanız gereken, aracınızı durduğunuzda vitesi boşa almanız. Vites boşa alındığında sistemin stop fonksiyonu devreye girer. Tekrar hareket etmek için vites atmanız, bunun için de debriyaja basmanız gerekir. Debriyaja dokunduğunuz takdirde ise start fonksiyonu devreye girer. Yani ek bir işlem yapmadan normal sürüş görevlerini yerine getirmeniz, bu sistemi kullanabilmeniz için yeterli.
Start-Stop Sisteminin Çalışması İçin Gereken Koşullar Neler?
Start-stop sistemi bazı durumlarda çalışmaz. Çünkü doğru bir şekilde çalışması bazı detaylara bağlıdır. Aynı zamanda bu detaylar, aracın sağlığı ve sürüş güvenliği için de gereklidir. Start-stop sisteminin çalışması için gerekenler ise şöyledir:
Akü şarjının alt limite düşmemesi
Elektrik yükünün üst limiti aşmaması
Bekleme süresi boyunca aracın hiç hareket etmemesi
Sürücü kapısının kapalı olması
Motor kaputunun kapalı olması
Sürücü emniyet kemerinin takılı olması
Direksiyonun yarım turdan fazla çevrilmemesi
Klima ile kaloriferin orta seviyelerde çalışması
Motor soğutma suyu sıcaklığının 60°C derecenin üstünde olması
Ayna çözücü ya da buğu çözücü gibi sistemlerin kapalı veya en düşük seviyede çalışıyor olması
Manuel vitesli araçlarda bekleme sırasında debriyaja basılmaması
Otomatik vitesli araçlarda bekleme sırasında frene basılı tutulması
Aracınızın markasına ve modeline göre detaylar farklılık gösterse de genel olarak bu şekildedir. Start-stop sisteminin çalışmasını engelleyen bir durum varsa bunu çözebilir ve sistem sayesinde yakıt tasarrufu sağlayabilirsiniz.
Start-Stop Sistemi, Marş Motoruna Zarar Verir mi?
Orta segment otomobillerin büyük kısmı ve üst segmentin tamamında marş motoru, start-stop sistemine uyumlu şekilde tasarlandığı için herhangi bir zarar söz konusu değildir. Marş motoru, motor kontrol ünitesi ve akü bu sistemle uyumlu olarak geliştirilir. Sistem devreye girdiğinde enerji depolanır ve motor tekrar hareketlendirildiğinde depolanmış enerji kullanılarak marş motoru tekrar çalıştırılır. Bu da marş motorunun hiçbir sorun yaşamadan görevini yerine getirmesi anlamına gelir.
Aracınızın marş motoruna ya da diğer parça ve sistemlerine zarar verebilecek pek çok etken mevcuttur. Bu etkenlere karşı önlem almak için ise mutlaka aracınızın periyodik bakımlarını yaptırmalısınız. Periyodik bakıma ek olarak özellikle uzun yola çıkmak gibi aracınızı uzun süre kullanacağınız durumlarda da ayrıca bakım yapmayı ihmal etmemelisiniz. Uzun yol bakımı hakkında hazırladığımız yazımıza göz atarak detaylı bilgi alabilirsiniz.
Motor Çeşitleri Nelerdir?
Elektrikli Otomobil Almadan Önce Bilinmesi Gerekenler
Motor Yağı Nasıl Değiştirilir?
Otonom Araçlar: Nvidia Atlan’ın Önemi
Ralli Arabalarının Özellikleri Neler?
